براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران(5831)،در حدود 22/8 میلیون نفر در 00086 روستا سکونت دارند که حدود 23 درصد از کل جمعیت کشور را شامل می‌شود.جمعیت روستایی از نظر توسعه در یک محیط ناپایدار و از نظر جغرافیایی‌ در سکونت‌گاه‌هایی کوچک و کاملا پراکنده زندگی می‌کنند،بطوری که بیش از 56 درصد جمعیت روستایی در نقاطی با کمتر از 052 نفر جمعیت سکونت دارند.این دو ویژگی در جامعه روستایی ایران،یعنی کوچک بودن روستاها باعث گردیده‌ است که آستانه جمعیتی کافی ببرای ارائه بسیاری از خدمات وجود نداشته باشد و پراکنده بودن روستاها نیز نه‌تنها دسترسی روستاها به خدمات سایر نقاط را نیز با مشکل مواجه می‌کند،بلکه ساماندهی فضایی روستاها رانیز با چالش‌ مواجه کرده است.

در ایران تنها 7/5 درصد سکونت‌گاه‌های روستایی بیش از 0001 نفر جمعیت دارند.بنابراین‌ برنامه‌ریزی برای جامعه روستایی ایران با چنین ویژگی نیازمند رهیافت خاصی است.بر همین مبنا شناسایی چالشهای‌ عمده توسعه پایدار روستایی پیش‌شرطی برای تدوین سیاستها و ارائه الگویی انعطاف‌پذیر برای دستیابی به توسعه‌ پایدار روستایی است.برای تحقق این هدف،مطالعه اخیر در صدد است تا به بررسی چالشهای عمده توسعه پایدار روستایی در ایران پرداخته و راهبردهای مناسبی را در این زمینه ارائه دهد.برای این منظور پس از مرور ادبیات موضوع، عمده‌ترین چالشهای موجود در حوزه توسعه روستایی ایران شناسایی و به قضاوت و داوری 06 نفر از کارشناسان‌ مسایل توسعه روستایی کشور گذاشته شده است.

برای تحلیل نظرات کارشناسان و دسته‌بندی چالشها از روش تحلیل‌ عاملی استفاده شده است.نتایج مطالعه نشان داد که در مجموع چالشهای عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را می‌توان در پنج عامل چالشهای اقتصادی،مدیریتی و برنامه‌ریزی،محیطی،اجتماعی و فیزیکی-کالبدی خلاصه کرد. هریک از عوامل فوق به ترتیب 81/03،31/86،21/94،01/56 و 01/93 درصد از چالشهای موجود در فرآیند توسعه پایدار روستایی در ایران را تبیین می‌کنند.این پنج عامل مجموعا 56/25 درصد از چالشها را به خود اختصاص داده‌اند.

واژگان کلیدی: توسعه پایدار روستایی،چالشهای توسعه روستایی ایران