عمارت امجدالاشراف- سنندج
این عمارت در شهر سنندج واقع شده و از بناهای معروف دوره قاجار است. این بنادر دوره امان‌الله خان بزرگ ساخته شده و دارای حیاط سنگفرش شده، حوض، حمام، تالار و حسینیه است. حسینیه که از جالب‌ترین قسمت‌های بنا است، کاشی کاری‌های بی‌نظیر و ظریف و گچبری‌های زیبا روی دیوار دارد و همه تزئینات آن به دست استادکاران اصفهانی انجام شده است. مصالح بکار رفته در بنا، گچ، آهک، کاهگل و ملات ساروج هستند.
عمارت خسرو آباد - سنندج
این بنا که در سه کیلومتری سنندج واقع شده، یادگار امان الله خان بزرگ است که ساخت آن به اوایل دوره حکومت سلسله قاجار مربوط می‌شود و مرکز حکومتی بوده است. این مجموعه به‌صورت بیرونی و اندرونی احداث شده و حدفاصل آن را یک باغ بسیار زیبا با محوطه سازی بدیعی پوشانده‌است. عمارت بیرونی دو اشکوبه و مدخل ورودی آن به صورت کریدور هشتی است که در طرفین آن دو اتاق‌جهت نگهبانی وجود دارد. مصالح این عمارت از آجر و سنگ است و گچ کاری و آیینه کاری زیبایی دارد.
عمارت مشیر - سنندج
عمارت مشیر در خیابان شهدای سنندج واقع شده و از بناهای مشهور دوره قاجاری است. این بنا هفت حیاط و هفت آب‌‌نما دارد و همچنین شامل بخش‌های خصوصی، عمومی تشریفاتی و بهداشتی است. در و پنجره‌های اُرسی آن از تلفیق گره چینی چوب و شیشه رنگی، اتاق‌ها را زینت داده است.
عمارت سالار سعید - سنندج
یکی از بناهای تاریخی استان کردستان با جاذبه‌های جهانگردی، عمارت سالارسعید است که در حال حاضر به موزه سنندج تبدیل شده است. این بنا در اواخر حکومت ناصرالدین شاه قاجاریه به وسیله یکی از علمای بنام اهل سنت، احداث شده بود. شیوه و سبک ساخت این عمارت از معماری دوره‌قاجار تأثیر گرفته است. زیرزمین عمارت به شکل حوض خانه است و سقف گنبدی شکل با تزئینات بسیار زیبا دارد. کلیه قسمت‌های عمارت از سنگ، آجر و چوب ساخته شده اند و پوشش بام آن از شیروانی است. جالب‌ترین و زیباترین قسمت بنا، ارسی بزرگ تالار است که هفت لنگه دارد و شاهکاری از هنرهای چوبی است.
عمارت وکیل الملک -سنندج
عمارت وکیل از جمله بناهای دیدنی و قدیمی شهر سنندج است. این عمارت موروثی و شخصی خانواده وکیل است که در تاریخ کردستان همواره از صاحب منصبان حکومتی بوده‌اند. اصل‌بنای این عمارت به دوره زندیه مربوط است و در دوره‌های بعدی به تدریج تکمیل شده است.
قلعه حسن آباد - سنندج
قلعه حسن آباد در 5 کیلومتری سنندج واقع شده و یک مقر حکومتی بوده است. این قلعه‌در دوره صفویه توسط «هِه‌لوخان« حاکم مقتدر ساخته شده است. در حال حاضر ویرانه‌های این قلعه مشهود است.
پل قشلاق - سنندج
پل قشلاق روی رودخانه قشلاق در 3 کیلومتری سنندج احداث شده و از بناهای دوره‌صفویه است. این پل تماما با آجر ساخته شده و ملاط آن ساروج است. پل از دو دهانه بزرگ و چهار چشمه کوچک تشکیل شده است. عرض پل 5.80 متر و طول آن در حدود 90 متر است. در دو طرف پایه‌های پل موج‌گیرهایی از نوع مثلثی و مدور تعبیه شده است.
پل شیخ - سنندج
پل شیخ روی رودخانه قشلاق در 8 کیلومتری شمال سنندج احداث شده و از آثار دوره‌صفوی است. طول پل 53.5 متر و عرض آن 5.3 متر است. پل 6 دهانه دارد که سه دهانه آن دارای طاق جناغی و سه دهانه دیگر دارای طاق‌های قوسی است.
قلعه قمچقای - بیجار
قلعه قمچای در 12 کیلومتری روستای قمچقای بیجار واقع شده است. این قلعه بی‌نظیر از دژهای باستانی و بسیار کهن کردستان به شمار می رود. بنای این قلعه به سده‌های 9-8 پیش از میلاد می‌رسد. در جهت‌غربی دژ، مکانی به عمق 100 متر وجود دارد که با راهی سخت به صفه غربی قلعه منتهی می‌شود. در حاشیه شمالی دژ، حفره‌ای به زیبایی تمام تراشیده شده است. در شمال غربی، پلکان طویلی وجود دارد که سه دوره سکونت‌مادها، پارت‌ها و اشکانیان را مسلم می‌دارد. در عصر مغول، محراب کوچکی با چهار پلکان ساخته شده است که در نوع خود جالب توجه است.
تپه باستانی بابا گرگر - قروه
تپه باباگرگر در یکی از روستاهای قروه واقع شده است و آرامگاه امام زاده‌ای به نام سیدجمال‌الدین در بالای آن قرار دارد که اکنون زیارتگاه مردم است. در این مکان چند چشمه آب معدنی نیز وجود دارد.
قلعه زیویه - سقز
این قلعه در 42 کیلومتری شمال شرقی سقز قرار گرفته و در سال 1947 میلادی بطور اتفاقی کشف شده است. آثاری که در این قلعه بدست آمده اند، از یک تمدن پیشرفته در این ناحیه نشان دارند. از جمله معروف ترین این آثار، سینه‌‌بند بزرگ طلایی است که روی آن تصویر حیوانات افسانه‌ای نقش گردیده است. این آثار به 900 سال پیش از میلاد تعلق دارند.
کتیبه اورامان - مریوان
این سنگ‌‌نبشته در کوه «زینانه« اورامانات مریوان قرار دارد که به صورت هلالی حجاری و کنده کاری شده است. درون طاق‌نما نقش برجسته انسانی با بلندی 2.5 متر و پهنای 30 متر حجاری‌شده است. نقوش مخصوصی نیز روی قسمت فوقانی این نقش برجسته حک شده است. همچنین کتیبه دیگری با خط میخی در همین محل وجود دارد که احتمالا به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد مربوط است.
غار تاریخی کرفتو - دیواندره و سقز
غار کرفتو در قلعه‌ای به همین نام بین دیواندره و سقز واقع شده و از معروف‌ترین و مهم‌ترین آثار باستانی کردستان به شمار می‌رود. ساختمان غار به دوره اشکانی و حدود قرن سوم پیش از میلاد مربوط‌است. خانه‌های این غار در 2000 سال قبل معبد معروف «هراکلیس» (خدای یونانی) بود و اهمیت و اعتباری داشت. روی یکی از اطاق‌های آن نام هراکلیتوس با حروف یونانی منقوش و حک شده است و روی دیوار اتاق سوم نقش اسب سواری که آهو شکار می‌کند دیده می‌شود. این شکل یادگار فتوحات گودرز اشکانی و تسلط این پادشاه بر مهرداد پادشاه ارمنستان است. دسترسی به این معبد قدیمی اکنون به دلیل سراشیبی تند مشکل است. پس از ورود به غار و عبور از اتاق‌های سنگی، محوطه وسیعی وجود دارد که توسط دالان تنگ‌تاریکی به دو حوضچه سنگی مرتبط می‌شود. نقوش اتاق‌های سوم و چهارم و جایگاه مشعل‌هایی که به وسیله‌کانال‌هایی به مخزن مرتبط می‌شوند، از قسمت‌های جالب و دیدنی غار است. در بقایای ساختمان‌های غار، آثاردالان، رواق، اتاق‌های سنگی، در و پنجره و روزنه‌هایی دیده می‌شود. از شواهد و قرائن پیداست که ساخت غارباید به دوره میترائیسم و مهرپرستی مربوط باشد.
دشت های بانه - بانه
در محدوده شهرستان بانه دو دشت تال و شوی واقع شده‌اند. مساحت گسترده دشت تا 1800 هکتار و مساحت دشت شوی حدود 2 هزار هکتار است. در گستره دشت تال رودخانه‌های سید سارم و زروار جاری‌اند که در نهایت به رودخانه گلوی سرازیر می‌شوند. در دشت شوی، رودخانه‌های شوی و نژو جریان دارند که در نهایت به رودخانه گلوی ملحق می‌شوند. در این دشت انواع گیاهان یافت می‌شود و به‌همین دلیل، در بهار و تابستان چشم‌اندازی سبز و با طراوت دارد.
جنگل های منطقه ای بانه - بانه
مساحت جنگل‌های این منطقه در حدود 50 هزار هکتار برآورده شده است. دامنه‌های‌غربی کوه‌های گردنه خان، مرز شرقی جنگل‌های شهرستان بانه است و از این ناحیه به طرف غرب جنگل‌های آن همانند جنگل‌های مریوان با درختان فراوان و متراکم، سرسبزتر می‌شوند.
دشت کامیاران - کامیاران
این دشت در شهرستان کامیاران واقع شده است و دو قسمت دارد. قسمت جنوبی آن در استان کرمانشاه و حوزه شمالی آن نیز در آبادی ورله در استان کردستان واقع شده است. مساحت این دشت 17 هزار و 400 هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و 400 متر است. این دشت یکی از زیباترین و جذاب‌ترین دشت‌های استان کردستان به ویژه از نظر چشم‌اندازهای زیبا محسوب می‌شود.
روستای درکی - مریوان
روستای درکی در فاصله 42 کیلومتری جنوب شرقی مریوان در یک منطقه پایکوهی واقع شده است. در اطراف آن سه کوه و یک دره قرار دارند. آب و هوای منطقه سرد و نیمه مرطوب است. زبان مردم آن کردی است. کوه‌ها، دره‌ها، پوشش گیاهی و حیات وحش متنوع از جاذبه‌ها و عناصر طبیعی آن محسوب می‌شوند.
روستای نگل - مریوان
روستای نگل در 60 کیلومتری جاده سنندج - مریوان واقع شده است. معروفیت روستای نگل به مناسبت وجود یک جلد قرآن به خط کوفی است که در گاو صندوق مسجد روستا نگهداری می‌شود. قدمت کتابت این قرآن به بیش از هزار سال می‌رسد. این اثر حیرت‌انگیز مذهبی - هنری، روستا و مسجد آن را به یک موزه معروف تبدیل کرده است.
روستای اورامانات تخت - مریوان
روستای اورامانات تخت در دره‌ای شرقی - غربی در شیب تندی رو به روی یال‌ِ شمالی کوه «تخت» در جنوب غربی مریوان واقع شده است. خانه‌های روستا از سنگ و اغلب به صورت خشکه چینی و پلکانی است و سقف آن‌ها را با تیر پوشانده‌اند. خانه‌ها به گونه‌ای روی هم قرار گرفته‌اند که پشت بام خانه‌ای، حیاط خانه دیگری است. آب و هوای این منطقه در فصول بهار و تابستان بسیار مطبوع و در زمستان بسیار سرد است.
آتشگاه‌های باستانی باقیمانده منطقه نشان می‌دهد که مردم این ناحیه پیش از اسلام، زرتشتی بوده‌اند. رودخانه «سیروان« از دره‌های عمیق این ناحیه عبور کرده و وارد خاک عراق می‌شود. 
